Wat is volatiliteit?
De definitie van volatiliteit is de mate waarin de prijs van een actief in de loop van de tijd hoger of lager schommelt. Het wordt vaak gebruikt om de mate van onvoorspelbaarheid of het risico van een bepaalde belegging te meten.
Hoge volatiliteit impliceert grotere prijsschommelingen, die kansen kunnen creëren voor handelaren, maar ook het risico om geld te verliezen kunnen verhogen.
Omgekeerd wordt een lage volatiliteit geassocieerd met stabielere en voorspelbare koersbewegingen. Een aandelenmarkt wordt als volatiel beschouwd als hij over een langere periode meer dan 1% fluctueert.
Techopedia legt uit wat Volatiliteit betekent
Volatiliteit is een fundamenteel begrip in financiën en economie, dat verwijst naar de mate van variatie in de prijs van een financieel instrument of een markt in de loop van de tijd. Het geeft de snelheid en omvang aan van veranderingen, omhoog of omlaag, in de waarde van een actief.
Het belang van volatiliteit
Inzicht in marktvolatiliteit is om verschillende redenen belangrijk voor handelaren:
De CBOE Volatility Index, bekend als de VIX-index, is een populaire graadmeter voor de verwachte of impliciete volatiliteit op de Amerikaanse aandelenmarkt in de komende 30 dagen, omdat het een indicatie is van het sentiment en de risicoperceptie op de financiële markten.
De VIX geeft de marktvolatiliteit aan door de verwachtingen voor toekomstige prijsschommelingen bij te houden, specifiek voor de S&P 500 Index, die een brede weergave is van de Amerikaanse aandelenmarkt.
De VIX wordt berekend op basis van een formule die de impliciete volatiliteit van verschillende S&P 500-opties schat. Een hogere VIX-waarde geeft aan dat de markt een hogere volatiliteit van de aandelenmarkt verwacht en wordt vaak geassocieerd met marktonzekerheid, terwijl een lager VIX-niveau duidt op een lagere verwachte volatiliteit en een relatief stabiele markt.
Hoe wordt volatiliteit gemeten?
Volatiliteit wordt gewoonlijk gemeten met behulp van statistische maatstaven zoals standaarddeviatie, variantie en bèta. Deze berekeningen geven inzicht in de historische en verwachte prijsbewegingen van een activum of markt.
Dit kwantificeert hoeveel de prijs van een actief afwijkt van zijn gemiddelde over een bepaalde periode. Een hogere standaarddeviatie duidt op grotere prijsschommelingen, terwijl een lagere standaarddeviatie wijst op kleinere schommelingen.
Variantie is een andere statistische maat die nauw verwant is aan standaarddeviatie. Het vertegenwoordigt het gemiddelde van de gekwadrateerde verschillen tussen elk gegevenspunt en het gemiddelde. In de context van volatiliteitsmeting kwantificeert variantie de spreiding van rendementen rond het gemiddelde rendement van een actief of marktindex. Net als standaarddeviatie wijst een hogere variantie op een grotere volatiliteit, terwijl een lagere variantie duidt op relatieve stabiliteit. Terwijl standaarddeviatie de volatiliteit meet in dezelfde eenheden als de oorspronkelijke gegevens (bijv. prijseenheden voor aandelenkoersen), wordt variantie uitgedrukt in gekwadrateerde eenheden, waardoor het minder intuïtief te interpreteren is.
Bèta is een maatstaf voor volatiliteit die de prijsbewegingen van een aandeel of portefeuille vergelijkt met die van de algemene markt. Het helpt beleggers het systematische risico van een belegging ten opzichte van de markt als geheel te beoordelen.
Een bèta van 1 geeft aan dat de prijs van de activa gelijke tred houdt met de markt.
Een bèta groter dan 1 wijst op een hogere volatiliteit.
Een bèta kleiner dan 1 wijst op een lagere volatiliteit.
Bèta is vooral nuttig voor diversificatiedoeleinden en het samenstellen van efficiënte portefeuilles door rekening te houden met de correlatie tussen individuele activa en de bredere markt.
Wat veroorzaakt volatiliteit?
Volatiliteit kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder economisch nieuws, winstberichten van bedrijven, rentewijzigingen, geopolitieke spanningen en marktsentiment. Onverwachte gebeurtenissen of externe schokken versterken vaak de volatiliteit op de financiële markten.
Volatiliteit berekenen
Bij het berekenen van de volatiliteit van een aandeel worden statistische methoden gebruikt om de historische prijsbewegingen van een financieel actief te analyseren. Om de volatiliteit te berekenen, gebruiken beleggers formules zoals de standaarddeviatie van historische rendementen of de bètacoëfficiënt, die de gevoeligheid van de activa voor marktbewegingen meet. Deze berekeningen helpen bij het beoordelen van het risico van een belegging.
Om de standaarddeviatie te berekenen, zijn de volgende stappen nodig:
- Verzamel historische prijsgegevens voor een gekozen tijdsbestek, inclusief de openings-, sluitings-, hoogste en laagste prijs voor elke periode.
- Bereken het rendement voor elke periode door het verschil tussen de slotkoers en de slotkoers van de vorige periode te delen door de slotkoers van de vorige periode.
- Vind het gemiddelde van alle rendementen en trek voor elk rendement het gemiddelde rendement af en kwadrateer het resultaat.
- Om de variantie te berekenen, tel je alle gekwadrateerde afwijkingen bij elkaar op en deel je het totaal door het aantal rendementen min één.
- Neem de vierkantswortel uit de variantie om de standaarddeviatie te verkrijgen.
Om bèta te berekenen:
- Bereken het rendement voor een actief en een marktindex, zoals de S&P 500, over hetzelfde tijdsbestek.
- Vind de covariantie tussen het rendement van het actief en de marktindex en bereken de variantie van het rendement van de marktindex.
- Deel de covariantie door de variantie om de bètacoëfficiënt te krijgen.
Door te begrijpen hoe volatiliteit kan worden berekend met behulp van deze methoden, kunnen beleggers het risico van een belegging inschatten en weloverwogen beslissingen nemen om hun portefeuilles effectief te beheren.
Soorten volatiliteit
Er zijn twee hoofdtypen volatiliteit: historische volatiliteit, die prijsbewegingen in het verleden analyseert, en impliciete volatiliteit, die toekomstige verwachtingen weergeeft.
Historische volatiliteit: Het berekenen van de prijsschommelingen van een activum in het verleden geeft inzicht in hoe volatiel het is geweest over een bepaalde periode.
Impliciete volatiliteit: Deze wordt afgeleid van optieprijzen en weerspiegelt de marktverwachtingen voor toekomstige prijsschommelingen. Implied volatility wordt vaak gebruikt om het marktsentiment en de marktverwachtingen te beoordelen.
Voorbeelden van volatiliteit
Volatiliteit manifesteert zich in verschillende scenario’s in financiële markten en beïnvloedt activaprijzen en het gedrag van beleggers. Inzicht in voorbeelden van volatiliteit geeft inzicht in de impact en betekenis ervan.
Volatiliteit treedt vaak op tijdens het winstseizoen, wanneer beursgenoteerde bedrijven hun financiële kwartaalrapporten publiceren. Deze rapporten bevatten vaak informatie over inkomsten, winst en toekomstige verwachtingen, die het beleggerssentiment en de aandelenkoersen aanzienlijk kunnen beïnvloeden. De onzekerheid rond winstberichten en de reactie van de markt hierop dragen bij aan een verhoogde volatiliteit tijdens het winstseizoen.
Politieke instabiliteit, conflicten of handelsgeschillen kunnen volatiliteit op de financiële markten veroorzaken. Onzekerheid over de uitkomst van deze gebeurtenissen en hun mogelijke impact op de economische omstandigheden kan leiden tot abrupte veranderingen in activaprijzen. Zo kunnen spanningen tussen landen de wereldwijde toeleveringsketens verstoren, wat kan leiden tot marktverstoringen en schommelingen in de grondstoffenprijzen. Ook onverwachte beleidsbeslissingen van regeringen of centrale banken kunnen leiden tot volatiliteit in valuta’s, obligaties en aandelenmarkten wanneer beleggers hun posities opnieuw beoordelen.
Het marktsentiment kan snel veranderen als reactie op nieuwsfeiten, economische gegevens of veranderingen in het beleggerssentiment. Zo kan een plotselinge verandering in de rentetarieven of inflatieverwachtingen beleggers ertoe aanzetten om de aantrekkelijkheid van verschillende activaklassen opnieuw te beoordelen, wat leidt tot snelle prijsbewegingen en een hogere volatiliteit.
Af en toe ervaren financiële markten extreme volatiliteit als gevolg van onvoorziene en ongekende gebeurtenissen die bekend staan als “black swan” gebeurtenissen. Deze gebeurtenissen, die worden gekenmerkt door hun zeldzaamheid, onvoorspelbaarheid en diepe impact, kunnen wereldwijde financiële systemen ontwrichten en wijdverspreide paniek onder beleggers veroorzaken. Voorbeelden van black swan gebeurtenissen zijn natuurrampen, terroristische aanslagen, financiële crises en pandemieën.
Voor- en nadelen van volatiliteit bij traden en beleggen
Voordelen
- Biedt een kwantitatieve maatstaf voor prijsschommelingen, zodat beleggers het onzekerheidsniveau van een belegging kunnen beoordelen.
- Helpt beleggers om het potentieel voor winsten en verliezen in te schatten, wat geïnformeerde besluitvorming en risicobeheer mogelijk maakt.
- Vereenvoudigt de vergelijking van het risico van verschillende activa of portefeuilles; helpt bij het opstellen van gediversifieerde beleggingsstrategieën.
- Stelt beleggers in staat om hun beleggingsstrategieën aan te passen op basis van veranderende marktomstandigheden en risicotolerantieniveaus.
- Kan dienen als signaal voor marktkansen, waarbij een hoge volatiliteit vaak gepaard gaat met potentiële winstkansen voor actieve handelaren en speculanten.
- Biedt inzicht in het gedrag van financiële markten en helpt beleggers de marktdynamiek, trends en het beleggerssentiment te begrijpen.
Nadelen
- Houdt geen rekening met alle risicoaspecten, zoals fundamentele factoren, liquiditeit en kredietrisico.
- Hoge volatiliteit vergroot de kans op emotionele reacties en impulsief handelsgedrag.
- Meet historische koersbewegingen en voorspelt mogelijk niet nauwkeurig toekomstige volatiliteit, neerwaarts risico of zeldzame gebeurtenissen met onvoorziene gevolgen.
- Leidt beleggers af van een focus op lange termijn fundamentals en beleggingsdoelstellingen.
- Kan scheve risicobeoordelingen geven door gevoeligheid voor uitschieters of extreme gebeurtenissen.
- Gaat voorbij aan andere belangrijke factoren die van invloed zijn op de beleggingsprestaties en de stabiliteit van de portefeuille.
- Interpretatie varieert afhankelijk van het tijdsbestek, de gegevensfrequentie en de methodologie die voor de berekening is gebruikt.
Uitdagingen van handelen in volatiele markten
Hoewel verhoogde volatiliteit kansen kan bieden, brengt het ook uitdagingen met zich mee:
Handelaren gebruiken verschillende strategieën om door de uitdagingen van volatiele markten te navigeren, waaronder:
Het spreiden van transacties en beleggingen over verschillende activa kan helpen om de impact van kortetermijnvolatiliteit op de totale portefeuille van een handelaar te beperken.
Het instellen van een stop-loss order op een positie kan de potentiële verliezen beperken door automatisch te verkopen wanneer de prijs een vooraf bepaald niveau bereikt.
Handelaren kunnen derivaten of andere activa gebruiken om zich in te dekken tegen potentiële verliezen in volatiele markten.
Grondig onderzoek en analyse kunnen handelaren helpen om weloverwogen beslissingen te nemen in onvoorspelbare marktomstandigheden.
Conclusie
Volatiliteit is een fundamenteel concept in trading, dat de mate weergeeft waarin activaprijzen hoger en lager fluctueren. Het is belangrijk voor handelaren om dit te begrijpen en te beheren.
Door effectieve strategieën voor risicobeheer toe te passen en hun handelsbenadering aan te passen aan de marktomstandigheden, kunnen handelaren profiteren van de kansen die volatiliteit biedt en tegelijkertijd de bijbehorende risico’s beperken.